Tasarım Tescili Nedir?
Günlük hayatımızın her anında bize eşlik eden, hayatımızı kolaylaştıran her türlü ürün yada ürün parçaları; hayatımıza renk katan, estetik duyularımıza hitap eden desenler, süslemeler endüstriyel tasarımdır.
Su içtiğimiz bardak, sinema tanıtım afişleri, giysilerimizin desenleri, hesap makinemiz, klavyemiz, sandalyemiz, ceketimiz, arabamız, trafik levhaları, saatimiz, termometre, oyuncaklar, ajandamızın sayfa düzeni, gözlüğümüz, çantamız buna örnek verilebilir.
O halde tasarım, bir ürünün tümü, bir parçası veya üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur ve özelliklerinin oluşturduğu bütün olarak ifade edilebilir.
Ürün Nedir?
Tasarımların tescil edilebilmesi için öncelikle “ürün” tanımına uymaları gereklidir. Kanunda “ürün” bilgisayar programları ve yarı iletkenlerin topografları hariç olmak üzere; endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra bileşik bir sistem veya bunu oluşturan parçaları, setler, takımlar, ambalajlar gibi nesneleri, birden çok nesnenin sunuşun bir arada algılanabilen bileşimleri, grafik sembolleri ve tipografik karakterlerini içine alan geniş bir tanıma sahiptir.
Tasarım Hakkı Kapsamı Nedir, Tescil Nasıl Bir Koruma Sağlar?
Bir endüstriyel tasarımın tescil edilerek korunması ile hak sahibi, inhisari haklara sahip olur. Bu sayede üçünü kişiler tasarım hakkı sahibinin izni olmadıkça bu tasarımları üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, sözleşme yapmak için icapta bulunamaz, ticari amaçla kullanamaz veya bu amaçla elde bulunduramaz.
Tasarımda Yenilik Nedir?
Bir tasarımın aynısı başvuru tarihinden veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir. Kamuya sunma; sergileme, yayımlama, ticari şekilde piyasaya çıkarma, kullanma, tanıtım gibi faaliyetleri kapsamaktadır.
Tasarım, başvuru tarihinden önceki 12 ay içerisinde tasarımcı veya halefi veya bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından kamuya sunulursa, endüstriyel tasarımın yeniliği etkilenmez.
Ayırt Edici Nitelik Nedir?
Endüstriyel tasarım görsel olarak, bilinen diğer tasarımlardan belirgin bir farklılığa sahip olması, ayırt edici niteliğe sahip olması anlamına gelir.
Rüçhan Hakkı Nedir?
Rüçhan, kısaca öncelik anlamına gelir. Başvuru sahipleri Türkiye dışında bir ülkede tasarım tescili için usulüne uygun olarak yaptıkları başvurulara yada açılan sergilerdeki teşhire dayanarak, başvuru tarihinden itibaren 6 ay içerisinde aynı tasarım için Türkiye’de başvuru yapma konusunda rüçhan hakkından yararlanır.
Koruma Kapsamı Dışında Tutulan Tasarımlar Nelerdir?
-Yeni ve ayırt edici özelliğe sahip olmayan tasarımlar,
-Teknik fonksiyonun gerçekleştirilmesinde tasarımcıya, tasarıma ilişkin özellik ve unsurlarda hiçbir seçenek özgürlüğü bırakmayan tasarımlar,
-Kamu düzeni veya genel ahlaka aykırı tasarımlar,
-Tasarlanan veya tasarımın uygulandığı ürünü başka bir ürüne mekanik olarak monte edebilmek yahut bağlayabilmek için ancak zorunlu biçim ve boyutlarda üretilebilen tasarımlar,
koruma kapsamı dışındadır.
Tasarımların Piyasada Rekabet Gücüne Katkıları Nelerdir?
Piyasada müşteriye aynı faydayı sağlayan ve aynı vaatleri sunan, kalite bakımından birbirine yakın ürünlere dair verilen satın alma kararlarında, üretilen malın estetik özellikleri önem kazanmaktadır. Dolayısıyla tüketici, kalitesi aynı olan mallar arasında çekici olanı seçmeye başlamıştır. Üretici firmalar bu durumda, hitap ettikleri müşteri kesimine göre belirli tasarımlar modeli geliştirmektedir.
Bu çaba kalitenin ötesinde ikinci bir rekabet ortamı yaratmaktadır: Bu kez ürünün formu, rengi, hacmi gibi faktörler önem kazanmaya başlamıştır, yani estetik açıdan rekabet olmuştur. Bununla birlikte tasarımlar, yaşamımıza estetik bir katkının yanı sıra fonksiyonellik, kullanım kolaylığı, ergonomi gibi unsurları da taşır.
Ülkemizdeki Tasarım Tescil sistemi Nasıl İşlemektedir?
Ülkemizdeki endüstriyel tasarımların tescil süreci özet olarak şekli inceleme, endüstriyel tasarım siciline kayıt ve yayın, itirazlar ve belgelendirme olarak dört ana işlem sürecinden oluşmaktadır.
Tasarım Hakkı Talep Eden İle Tasarımcı Arasındaki Fark Nedir?
Gerçek veya tüzel kişiler tasarım hakkı talebinde bulunabilirler. Tasarım hakkı sahibi, tescile konu tasarımı veya tasarımın uygulandığı ürünü üreten, piyasaya sunan, satan, sözleşme yapmak için icapta bulunan, ticari amaçlı kullanandır. Tasarımcı ise, tasarımı gerçekleştiren kimsedir.
Endüstriyel Tasarımlar Kaç Yıl Süre İle Koruma Altına Alınır?
Tescilli tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 5 yıldır. Koruma süresi tescilin beşer yıllık dönemler halinde yenilenmesi suretiyle 25 yıla kadar uzatılabilir.
Çoklu Başvuru Nedir, Koşulları Nelerdir?
Çoklu başvuru, tek bir başvuru ile birden çok tasarım için koruma talep edilmesidir.
Tasarımların çoklu başvuruya konu olabilmesi için ürünlerin;
-Aynı alt sınıfa ait olması veya
-Aynı set/takıma ait olması veya
-Birleşik bir ürünün parçaları olması veya
-Birden çok nesnenin ya da sunuşun bir arada algılanabilen bir bileşimi oluşturması gerekir.
Türkiye’de Tescilli Bir Endüstriyel Tasarım, Tüm Dünyada Geçerli Midir?
Endüstriyel tasarım tescili, başvuru sahiplerine ulusal bir koruma sağlamaktadır. Bir başka ifadeyle, tasarımın koruması sadece tasarımın tescil edildiği ülke sınırları içerisinde geçerlidir. Bu nedenle tasarımın birden fazla ülkede korunması isteniyorsa, koruma istenen ülkelerin ofislerine ayrı ayrı tasarım tescil başvurusu yapılması gereklidir. Ancak geçen süreç içerisinde, her ülke ofisine ayrı ayrı başvuru yapılması, farklı başvuru prosedürleri ve farklı dil kullanımı gibi sorunları beraberinde getirdiği görülmüş ve yapılacak tek bir başvuru ile birden fazla ülkede tasarımın koruma altına alınmasını sağlayan sistemler oluşturulmuştur. Ülkemizde bu amaçla, Endüstriyel Tasarımların Uluslararası Tesciline İlişkin Lahey Anlaşması, 1 Ocak 2005 tarihinde yürürlüğe konulmuştur.
Ayrıntılı bilgi almak ve danışmak istediğiniz her türlü konu ile ilgili sayfa altında yer alan Uzmana Danışın kutusunu doldurun, info@patentpark.com.tr 'ye mail atın veya 0850 311 42 42 numaralı telefondan uzmanımızla direkt görüşün!
